1استادیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد ایذه
2استاد زبان و ادبیات عرب دانشگاه آزاد اسلامی واحد جیرفت
چکیده
زهیر بن ابی سلمی ربیعه بن رباح المزنی، در عصر جاهلی، حکیم‌الشّعراء و در میان ائمّۀ عرب، افضل شاعران بود. او در مدیح و حکمت برجسته بود و وظیفۀ شعر را تعلیم و هدایتگری می‌دانست. زهیر عمر خود را در دلسوزی و پند و اندرز و حق‌گویی و خیرخواهی گذراند و در اشعارش مفاهیم تعلیمی و اخلاقی به‌ویژه در معانی نکوهش و زهد سخت آشکار است. زهیر با تأثیر از محیط زندگی و شخصیت خود، برترین معیارهای اخلاقی و انسانی را خلق کرده و پرده از رایج‌ترین رذایل برداشته و انسان‌ها را از انجام آن منع کرده است. عظمت مقام سعدی، شاعر نامدار قرن هفتم هجری، در شعر و نثر و اخلاق و حکم آشکار است. سعدی به دلیل انس فراوان با شعر و شاعران عرب و برخورداری از محیط عربی در پی درنگ طولانی در آن سرزمین‌ها، چنان تأثیر پذیرفت که از راه شعر او، شعر فارسی نیز متأثّر شد. این مقاله با بررسی دیوان اشعار زهیر بن ابی سلمی، برخی محاسن و معایب اخلاقی متذکّر در شعر او را تبیین و اشتراکات تعلیمی و مضمونی آن را با شعر سعدی در بخش مواعظ و غزلیّات تحلیل کرده است. یافته‌های این پژوهش، دربردارندۀ آراء مشترک اخلاقی و اجتماعی و ارشادات این دو شاعر است.
1Assistant Professor of Persian Language and Literature at the Azad University of Ize.
2Full Professor of Arabic Language and Literature at Azad University of Jiroft.
چکیده [English]
Zohair Ibn Abi Solma Rabi'a Ibn Ribah al-Mozani was the sage poet in Jahili era (pagan state of the Arab) and among the Arab dignitaries. He was prominent in panegyric and wise sayings and supposed poetry as a teacher and guide. He spent his life on sympathy, advice, truth-telling, and benevolence. In his poems, didactic and ethical concepts, especially on reproach and piety, are so vivid. He has created the highest ethical and humane standards influenced by his environment and character and has shown the most prevalent vices and prohibited man from them. Sa'di, the most famous poet of the 7th century (A.H) whose greatness in poetry and prose, ethics and wisdom is known, is impressed by Arab literature because of spending long times in the Arab territories and getting familiarity with their poets and poems which subsequently influenced Persian poetry. This article has explained and analyzed moral virtues and flaws mentioned in Zohair poetry, by studying his Divan also mentions some similarities in teachings and themes with Sa'di's Mawaiz (advise) and Qazals (sonnets). The results of this research include their common ethical and social ideas and guidance of these two poets.
کلیدواژه‌ها [English]
Zohair ibn Abi Solma, Jahili Poetry, didactic themes, moral virtues, wise poem
مراجع
- آذرنوش، آذرتاش. ابن‌قتیبه. (1363). الشعر و الشّعراء. تهران: امیرکبیر.
ابتدای صفحه